Dyspensacjonalizm został zapoczątkowany przez Edwarda Irvinga (foto) oraz Johna Nelsona Darby'ego. Według których należy dosłownie interpretować Pismo Święte oraz odróżniać Izrael (w rozumieniu ludu Bożego) od Kościoła, który nie ma udziału w Bożym przymierzu z Abrahamem, Dawidem i Izraelem.
Dyspensacjonaliści sądzą, że Biblia (i dzieje człowieka) została podzielona na siedem dyspensacji:
- niewinność (Rdz 1,1 – 3,7);
- świadomość (Rdz 3,8 – 8,22);
- rządy ludzkie (Rdz 9,1 – 11,32);
- obietnica (Rdz 12,1 – Wj 19,25);
- Prawo (Wj 20,1 – Dz 2,4);
- łaska (Dz 2,4 – Ap 20,3);
- Tysiącletnie Królestwo (Ap 20,4 – 20,6).
Odróżnienie Izraela od Kościoła według dyspensacjonalistów polega na tym, że Kościół nie wyparł Izraela w Bożym planie, a obietnice dane Izraelowi zostaną wypełnione podczas tysiącletniego okresu, ponadto uwaga Boga, skupiona obecnie na Kościele, zostanie z powrotem skierowana na Izrael.
Są przynajmniej trzy powody, dla których ten pogląd jest najlepszym sposobem interpretacji Biblii:
- Po pierwsze, sam język nakazuje, byśmy interpretowali Pismo dosłownie. Język został dany przez Boga dlatego, aby Bóg mógł porozumiewać się z człowiekiem.
- Drugi powód: każde proroctwo o Jezusie Chrystusie w Starym Testamencie wypełniło się dosłownie.
- Trzeci powód: ta metoda jest zaprzeczeniem metody przenośnej. Jeśli dosłowna metoda nie może być użyta do studiowania Pisma Świętego, nie ma obiektywnych kryteriów, według których mielibyśmy interpretować Biblię. Każdy wtedy może interpretować Biblię tak, jak tego chce. Biblijna interpretacja zmieniłaby się w to „co ten werset mi mówi...”, zamiast, co „Biblia mówi...”.
Kilka słów o Edwardzie Irvingu...
Edward Irving (ur. 4 sierpnia 1792, zm. 7 grudnia 1834 w Edynburgu) – był szkockim pastorem prezbiteriańskim, wizjonerem i mistykiem. Uważany jest za prekursora ruchów charyzmatycznych. W 1831 r. wywołał w Londynie falę zbiorowych uzdrowień, glosolalii i prorokowania, które przyniosły mu rzesze sympatyków. W 1832 r. za głoszone przez siebie nauki millenarystyczne został ekskomunikowany przez Kościół prezbiteriański. Jego zwolennicy zaczęli więc tworzyć razem z nim niezależną wspólnotę, która przekształciła się w odrębny Kościół. W 1835 r. irwingianie utworzyli Katolicki Kościół Apostolski.
