Szukaj na blogu

24 września 2013

Biblia w Polsce

W świadomości przeciętnego polaka (np. w mojej) biblistyka w naszym pięknym kraju jawi się dość mizernie. Na pytanie ile znam dostępnych współcześnie przekładów Biblii odpowiadam na szybko: tysiąclatka, brytyjka, Wujka, gdańska i przekład świadków Jehowy. Gdyby temat drążyć i spytać o historię wydań Biblii w Polsce - wspomniałbym jeszcze: Psałterz floriański, Biblię królowej Zofii, Biblię Brzeską i Psałterz Kochanowskiego, to wszystko. A to tylko dlatego, że zahaczyłem się na 1 semestr filologii polskiej.
Jednak sprawa wygląda dużo ciekawiej. 

Oto chronologiczny spis wydawnictw związanych z Biblią i jej fragmentami:

  • (k. XIII w.) Psałterz floriański - najstarszy znany polski fragment przekładu Biblii
  • (1445-1453) Biblia królowej Zofii (tzw. Biblia szaroszpatacka)
  • (1532) Psałterz Krakowski
  • (1539) Psałterz, Walenty Wróbel
  • (1541) Psałterz, Mikołaj Rej
  • (1551) Nowy Testament Stanisława Murzynowskiego
  • (1556) Nowy Testament Marcina Bielskiego
  • (1556) Odkryty przez Brückner'a, wydany w Krakowie jako Nowy Testament Szarffenbergera
  • (1558) Wierszowany Psałterz Jakuba Lubelczyka
  • (1561) Biblia Leopolity lub Biblia Szarffenbergowska
  • (1563) Biblia Brzeska (Biblia Radziwiłłowska, Biblia Pińczowska)
  • (1570) Nowy Testament Szymona Budnego
  • (1574) Biblia Nieświeska
  • (1577) Nowy Testament Marcina Czechowica
  • (1579) Psałterz Jana Kochanowskiego
  • (1593) Nowy Testament ks. Jakuba Wujka
  • (1599) Biblia Wujka
  • (1605) Psałterz Macieja Rybińskiego
  • (1606) Nowy Testament w przekładzie Walentego Szmalca
  • (1606) Nowy Testament Daniela Mikołajewskiego - protestancki przekład wchodzący w skład Biblii Gdańskiej.
  • (1632) Biblia Gdańska
  • (1688) Psałterz w przekładzie Wojciecha Tylkowskiego
  • (1786) Psałterz w przekładzie Franciszka Karpińskiego
  • (1878) Psałterz w przekładzie Kazimierza Bujnickiego
  • (ok. 1860) Nowy Testament i Psalmy w przekładzie Bolesława Goetze
  • (1863) Pięcioksiąg Mojżesza dla Żydów-Polaków (Chamiszach Chumsze Torah); tłum. Daniel Neufeld; t. I: Księga Rodzaju oraz t. II: Księga Wyjścia
  • (1878) Przysłowia Salomona, tłum. Izaak Kramsztyk
  • (1895) Przysłowia Salomona wierszem z hebrajskiego, tłum. Numa (Joachim) Hirstein
  • (1883-1914) Psalmy oraz inne księgi Starego Testamentu, Izaaka Cylkowa
  • Tora - Izaak Cylkow
  • (1917) Ewangelie i Dzieje Apostolskie - ks. Władysław Szczepański
  • (1927) Chwała Boża (Psałterz Dawidowy), tłum. Fryderyka Aszkenazego
  • (ok. 1926-1930) Przekład Mariawicki.
  • (1931) Pięcioksiąg Mojżesza, tłum. Józefa Miessesa, cz. 1-5.
  • (1937) Pięcioksiąg Mojżesza, tłum. Salomona Spitzera
  • Przekłady ks. Józefa Kruszyńskiego:
    • Proroctwo Nahuma. Przekład i komentarz (1926)
    • Proroctwo Jeremjasza. Lamentacje. Księga Barucha (1935)
    • Księga Psalmów (1936)
    • Tom I. Księga Rodzaju, Wyjścia, Kapłańska, Liczb i Powtórzonego Prawa (Pięcioksiąg Mojżeszowy) (1937)
    • Tom II. Księgi: Jozuego, Sędziów, Rut, Dwie Samuela i Dwie Królewskie (1938)
    • Tom III. Księgi: Dwie Paralipomenon[2], Ezdrasza, Nehemiasza, Tobiasza, Judyty, Estery i Joba (1939)
  • Pismo Święte Nowego Testamentu, Wstęp – Przekład – Komentarz, red. E. Dąbrowski, F. Gryglewicz: Pallotinum 1959–1979.
  • Dąbrowski E., Pismo Święte Nowego Testamentu: Księgarnia św. Wojciecha 1961.
  • Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu (Biblia Tysiąclecia), opracował Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich: Pallottinum 52002 (pierwsze wyd. 1965).
  • Nowy Testament. Nowy przekład, tłumaczenie z języka greckiego, Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne, Warszawa 1966.
  • Dąbrowski E., Pismo Święte Nowego Testamentu, wstęp, nowy przekład z Wulgaty: Księgarnia św. Wojciecha.
  • Kowalski S., Pismo Święte Nowego Testamentu, Instytut Wydawniczy PAX 1978.
  • Romaniuk K., Pismo Święte Nowego Testamentu: Księgarnia św. Wojciecha 1976.
  • Wujek J., Pismo Święte Nowego Testamentu: WAM.
  • Słowo Życia Nowy Testament, Living Bibles International 1989: Agape.
  • Nowy Testament. Nowy przekład z języka greckiego na współczesny język polski: Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne 1991.
  • Popowski R., Wojciechowski M., Grecko – polski Nowy Testament. Wydanie interlinearne z kodami gramatycznymi, tłumaczenie: Vocatio 1993. 
  • Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata, Watch Tower Bible and Tract Society of New York, INC 1994.
  • Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych ze wstępami i komentarzami (Biblia Poznańska), t. I-IV, red. M. Peter (ST), M. Wolniewicz (NT), Poznań: Księgarnia Św. Wojciecha 1974-75; 1991. 
  • Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu (Biblia Lubelska): KUL 1995.
  • Romaniuk K., Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Biblia Warszawsko-Praska, w przekładzie z języków oryginalnych: Towarzystwo Biblijne w Polsce 1997.
  • Pismo Święte Nowego Testamentu i Psalmy. Przekład Ekumeniczny z języków oryginalnych: Towarzystwo Biblijne w Polsce 2001.
  • Popowski R., Nowy Testament. Przekład na Wielki Jubileusz: Vocatio 2000. 
  • Stern D.H., Komentarz Żydowski do Nowego Testamentu. Przekładu Nowego Testamentu dokonał i komentarzem opatrzył Dawid H. Stern: Vocatio 2000.
  • Pismo Święte Nowego Testamentu, Przekład Ewangelicznego Instytutu Biblijnego, Wydanie internetowe 2002. 
  • Pismo Święte Nowego Testamentu i Psalmy. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem, opracował Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Towarzystwa Świętego Pawła: Edycja Świętego Pawła 2005.
  • Nowa Biblia Gdańska, przekład z języków oryginalnych z inicjatywy biblistów Śląskiego Towarzystwa Biblijnego, 2006.
  • Nowe Przymierze. Pismo Święte Nowego Testamentu, Ewangeliczny Instytut Biblijny Liga Biblijna w Polsce 2007.
  • Uwspółcześniony Nowy Testament. Nowy Testament Pana naszego Jezusa Chrystusa z języka greckiego na nowo przełożony, Trinitarian Bible Society 2008.
  • Uwspółcześniona Biblia Gdańska. Pismo Święte. Nowy Testament, Fundacja Wrota Nadziei 2008.
  • Coleman L., Popowski R., Nowy Testament dla moderatorów: Vocatio 2008.
  • Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu. Najnowszy przekład z języków oryginalnych z komentarzem, opracował Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Towarzystwa Świętego Pawła: Edycja Świętego Pawła 2008.