Szukaj na blogu

3 kwietnia 2013

Historia reformacji cz.8. Dalszy rozwój.

1. Tło wydarzeń
2. Zwingli
3. Bullinger
4. Dalszy rozwój

Pomimo ostrych sporów między Zurychem a kościołem katolickim reformacja w Szwajcarii powoli "zdobywa" kolejne miasta. We wschodniej Szwajcarii (Appenzell, Glarus, Graubuenden) poszczególne społeczności same decydują, czy chcą wprowadzić reformację. W Chur - stolicy kantonu Gryzonia (niem. Graubünden) duży wpływ zdobył przyjaciel i uczeń Zwingliego - Johann Comander (1482-1557) nazywany ojcem reformacji w Graubünden.

Joachim von Watt i St. Gallen
Od 1518 r. - W kantonie St. Gallen naukę Zwingliego propagował jego przyjaciel, wykształcony humanista, poeta i uczony Joachim von Watt (18 sierpnia 1519 roku poślubił Marthę Grebel, siostrę Conrada Grebel, wiodącej postaci ruchu anabaptystów). Kiedy Joachim von Watt został wybrany na burmistrza St. Gallen w roku 1526, przeprowadził skuteczną konwersję miasta (i kantonu) na protestantyzm. Udało mu się je utrzymać po "reformowanej stronie" nawet wtedy, gdy w II wojnie Kappelskiej zwyciężyły kantony katolickie. Z St. Gallen myśl reformowana rozszerzała się na kantony Appenzell i Glarus.

Berchtold Haller i Berno
Berno zwrócił się ku reformacji w roku 1528. Należy wspomnieć tutaj Berchtold`a Haller`a (na zdjęciu powyżej) który urodził się w 1492 roku w Aldingen w Wirtembergii. Po szkole w Pforzheim, gdzie zaprzyjaźnił się z Filipem Melanchtonem, studiował teologię w Kolonii, gdzie uzyskał tytuł magistra sztuk. W 1513 roku został nauczycielem w w Bernie, a 1517 diakonem przy katedrze św. Wincentego. W roku 1521 Haller rozpoczyna działalność reformatorską w Bernie. Jego sympatyczny charakter i elokwencja jest jego wielką siłą. W roku 1526 bierze udział w III dyspucie teologicznej w Baden. Zaprzyjaźnia się ze Zwinglim, który staje się jego mentorem. Owocem pracy Hallera w Bernie jest edykt z 1528 roku wprowadzający "zwinglianizm" na terenie całego kantonu. W roku 1532 Haller został przywódcą Kościoła Reformowanego w Bernie. Był w stałym kontakcie z Farel`em w zachodniej części Szwajcarii i Heinrich`em Bullinger`em w Zurychu. Aktywnie działał jako pośrednik pomiędzy reformacją kalwińską a Zurychem.

Po Bernie naukę reformowaną przyjęły i przeszły na protestantyzm: Bzylea i Schaffhausen.

Johannes Oecolampadius i Bazylea
W Bazylei działa Johannes Oecolampadius (1482-1531). Profesor teologii biblijnej, od roku 1529 jest proboszczem w katedrze w Bazylei. Oecolampadius był szanowany nawet wśród katolickich uczonych swoich czasów. Cytowany ponad czterdzieści lat po swojej śmierci przez jezuitów w dziele De Maria Virgine. Teologicznie był pokrewny Zwingli`emu, z którym dzielił przyjazną postawę wobec Maryi i czci maryjnej. Uważany jest za przykład protestanckiej pobożności maryjnej swego czasu, głównie w związku z jego kazaniami na ten temat. Na skutek jego kazań z Księgi Izajasza, w których potępiał kościelne nadużycia, (a które przyniosły mu taki rozgłos, że nawet Erazm w piśmie do Zurychu napisał: "Oecolampadius ma nad nami przewagę.") władze Bazylei zaczęły dostrzegać potrzebę reformacji. W styczniu 1528 roku Oecolampadius i Zwingli wzięli udział w dyspucie w Bernie, która doprowadziła do przyjęcia reformacji w całym kantonie. W 1529 roku został oficjalnie głową Reformowanego Kościoła w Bazylei. Przez wiele lat prowadził ożywioną dysputę z anabaptystami. Zmarł 24 listopada 1531 roku.

W latach 1533 - 50 reformacja objęła: Tessin, Lugano, Locarno, Bellinzone.

Na całą reformację szwajcarską przemożny wpływ wywarł Zwingli. Nie można powiedzieć, że był jedynym reformatorem, ale prawdą jest, że ​​cała reformacja szwajcarska przyjęła większość jego poglądów (między innymi w odniesieniu do Wieczerzy Pańskiej).