2. Reformacja w Genewie
3. Inni reformatorzy
4. Początki reformacji we Francji i jej rozwój do 1598r.
Gdy Kalwin powrócił do Genewy, jego pierwsze kazanie było kontynuacją ostatniego kazania przed wyjazdem. Zachowywał się tak, jakby nie było żadnego wyjazdu, żadnej przerwy. Jego pozycja w Genewie była teraz nieporównywalnie mocniejsza - został przecież wezwany przez Radę miejską, mieszkańców i kościół.
Nie wszystko jednak Kalwinowi udaje się osiągnąć. Na przykład w sprawie Wieczerzy Pańskiej... w Genewie była obchodzona w każdą niedzielę, podczas, gdy w Bernie przyjęto uchwałę, że Wieczerza będzie obchodzona raz na kwartał.
Spięcia pojawiały się również na innych płaszczyznach. Powołał nowy konsystorz (6 duchownych i 12 świeckich członków) dla czuwania nad postępowaniem ludności. Opracował kodeks cywilny, który konsekwentnie ścigał nie tylko przestępstwa cywilne, lecz także najdrobniejsze uchybienie przeciw dobrym obyczajom. I tak: gra w karty, pijaństwo, czy opuszczenie nabożeństwa pociągały za sobą dotkliwe kary. Notorycznych cudzołożników karano śmiercią. Dziewczynę, która podniosła rękę przeciw rodzicom - ścięto.
W pierwszych pięciu latach sądy genewskie wydały za wiedzą Kalwina 57 wyroków śmierci i 76 wyroków wygnania. Najgłośniejszą sprawą był wydany w 1553 roku wyrok śmierci na arianina Michała Serweta, szukającego w Genewie schronienia przed inkwizycją, który mimo ostrzeżenia przez Kalwina nie opuścił miasta.
Dzisiaj możemy być zgorszeni takimi karami. Jednak ówcześnie, były to jak najbardziej dopuszczane i akceptowane środki prawne. Kalwin - mówiąc poetycznie - "przekształcił zwykłych zjadaczy chleba - w aniołów".
Kalwin organizuje Kościół w Genewie wg. czterech urzędów: pastorzy, nauczyciele, starsi i diakoni.
- Pastorzy są przede wszystkim do głoszenia i nauczania, po drugie do sakramentów (chrzest i Eucharystia), oraz aby odwiedzać chorych. Raz w tygodniu pastorzy spotkali się, aby czytać i rozważać Biblię oraz wzajemnie się dyscyplinować.
- Zadaniem nauczycieli było nauczanie wierzących doktryn. Czyli wyjaśnienie Biblii, zarówno Starego, jak i Nowego Testamentu. Ponieważ wiązało się to ze znajomością języków i wykształceniem ogólnym, to "praca własna" była również ich obowiązkiem.
- Dwunastu starszych było wraz z sześcioma pastorami wybranych na członków konsystorza.
- Diakoni mają dwa zadania: wsparcie ubogich i opiekę nad chorymi. Pierwsza działalność polegała na zbieraniu i rozdzielaniu jałmużny dla potrzebujących, oraz dokarmianie biednych. Druga polegała na prowadzeniu szpitali i hosteli dla cudzoziemców.
Pracowitość Kalwina połączona z brakiem dbania o swoje zdrowie i brakiem odpowiedniego odpoczynku doprowadziła Kalwina do ciężkiej choroby. Na łożu śmierci, wśród łez żegnali się z nim członkowie rady miejskiej, przyjaciele, pastorzy. Kalwin prosił o wybaczenie tych, których zranił swoim charakterem. Błagał o wytrwanie w świętych obowiązkach.
25 maja 1564 roku Jan Kalwin odszedł do Pana. Został pochowany 28 maja bez przepychu. Na jego życzenie na jego grobie nie postawiono nagrobka, dlatego nikt dokładnie nie wie, gdzie Kalwin jest pochowany.
Jego następcą został o dziesięć lat młodszy Teodor Beza, który wkrótce zyskał sławę pierwszego po Melanchtonie uczonego Europy.
> Teodor Beza na Wikipedii
> Co to jest Kodeks Bezy