2. Reformacja w Genewie
3. Inni reformatorzy
4. Początki reformacji we Francji i jej rozwój do 1598r.
Jan Kalwin, despota z Genewy?
Dużo więcej niż o Zwinglim wiadomo o osobie Jana Kalwina. Jest to zrozumiałe, ponieważ był nieporównanie bardziej skuteczny niż Zwingli. Prawie wszystkie Kościoły reformowane na świecie odnoszą się do myśli i nauki Jana Kalwina. Reformowani są często nazywani kalwinistami, choć jest to uproszczenie, a oni sami tak sobie nie nazywają.
Chyba żaden z reformatorów nie ma tak złej prasy jak Kalwin. Nazywany jest despotą z Genewy, który podobno był gotowy poświęcić wszystko dla swoich przekonań. Miał się o tym przekonać Servet, o którym później. Źródła katolickie oskarżają Kalwina o sodomię. (Podobno w 1551 r. pewien katolicki apologeta wyjawił, że archiwa miejskie Noyon zawierają zapis wyroku nałożonego na Kalwina – za sodomię. Katolicki apologeta pokazał jako dowód dokument podpisany przez wielu znakomitych mieszkańców miasta.).
Wykoślawiony obraz Kalwina malowany jest głównie przez tzw. doktrynę podwójnej predestynacji, według której Bóg wybrał niektórych do zbawienia, a innych na potępienie. Na fałszywy obraz Kalwina wpłynęły również rozpoczęte w XVII i trwające aż po XX wiek spory wyznaniowe. W szczególności pomiędzy luteranami a reformowanymi. Wiele złego zrobiono po obu stronach, również za czasów reformatorów.
Prawdą jest, że niektóre z cech Kalwina wydają się obce i odpychające dla ludzi naszych czasów. Był on ascetą, który poświęcił całe swoje życie służbie reformacji. Wiele jego decyzji wydaje się nam niewłaściwe, ale musimy postarać się dostrzec inny obraz reformatora.
Dzieciństwo i lata studenckie (1509-1535)
Jan Kalwin urodził się 10 lipca 1509 w Noyon w północnej Francji (około 100 km na północ od Paryża). Ojciec Kalwina był notariuszem kapituły katedralnej. Aż do roku 1523 Kalvin chodził do szkoły w swoim rodzinnym mieście. W wieku czternastu lat został wysłany do Paryża na College de la Marche, znanej szkoły z internatem. W roku 1524 przeniesiono Kalvina z nieznanych powodów do innego internatu, College de Mantaigu, twierdzy rzymskokatolickiej ortodoksji, był to koszmar dla uczniów. Niemniej jednak, Kalvin nie wydawał się zmartwiony, skupił się na nauce, przede wszystkim na gramatyce i filozofii, a także na teologii. Jeden z nauczycieli Kalwina, John Mair lub Major, napisał komentarz do Ewangelii i bronił rzymskich doktryn przeciwko reformatorom. Prawdopodobnie Kalvin poznał tam katolicką teologię na podstawie prac Peter`a Lombard`a, Ojców Kościoła, a także św. Augustyna.
Wśród przyjaciół Kalvina, niektórzy byli otwarci na postulaty reformacji, a kilku się nawet do niej przyłączyło. Kalvin się wstrzymał. Postanowił na razie zbadać rzymskie doktryny. Można go na ten czas opisać, jako katolika humanistę, który nalega na odnowienie nauk, ale nie na reformację (w sensie Lutra).
Kalwin pod naciskiem ojca rozpoczął w Orleanie studia prawnicze (wcześniej planowali teologię) prawdopodobnie w roku 1528. Pracował wytrwale i gorliwie, opanował grecki w ciągu kilku miesięcy. W roku 1531 Kalvin dowiedział się, że jego ojciec poważnie choruje, wyjechał do Noyon i był gotowy zostać przy ojcu w jego ostatnich godzinach. Spory ojca Kalwina z kapitułą stały się tak gwałtowne, że został ekskomunikowany.
Po śmierci ojca, Kalvin wrócił do Paryża. Był teraz niezależny i obok studiów prawniczych poświęcił się przede wszystkim badaniom literackim. W roku 1533 Kalwin napisał mowę inauguracyjną dla swego przyjaciela - nowo wybranego rektora Uniwersytetu Paryskiego, Nicholasa Copa. Ponieważ owa mowa zawierała wszelkie cechy ewangelickiego wyznania wiary, oraz brała w obronę tezy Lutra - wywołała ogromny skandal, a Kalwin i Cap musieli pospiesznie opuścić Paryż. Warto dodać, że rozpoczął się właśnie we Francji okres prześladowań zwolenników Reformacji, któremu patronował król Francji Franciszek I.
Kalwin schronił się u Louis`a du Tillet, kanonika w Angouleme. Cisza i spokój, które tam znalazł sprzyjały pracy nad dziełem życia Jana Kalwina, jakim stało się: Institutio religionis christianae.
Kalwin już nigdy nie wrócił do Paryża, podróżował po Francji, Włoszech i Szwajcarii. Wiosną 1534 wrócił do Noyon, aby zrzec się beneficjów kościelnych. Korzystanie z takich dochodów, chociaż były jego głównym źródłem utrzymania, uznał za niemoralne. Było to także ostateczne zerwanie związków z Kościołem katolickim.
> Pisma Kalwina
> Reformowani o Kalwinie
> Katolicy o Kalwinie