Historia reformacji cz.15. Jakub Arminius.

Zaraz po studiowaniu Pisma, które gorliwie wpajam, polecam mym uczniom studiowanie Komentarzy Kalwina, które zachwalam bardziej nawet niż sam Helmich [holenderski teolog]. Uważam, że Kalwin jest niezrównany w interpretacji Pisma i że jego komentarze powinno się bardziej cenić, niż wszystko to, co przekazała nam biblioteka ojców. Uważam, że posiadł ponad większość innych, albo raczej ponad wszystkich innych to, co można nazwać wybitnym duchem proroczym. Jego Instytucje należy studiować po Katechizmie [heidelberskim], jako że zawierają pełniejsze wyjaśnienie - jednak nie bezkrytycznie, [ale] tak, jak należy czytać pisma każdego człowieka. - oto słowa Jakuba Arminiusa o Kalwinie.

Choć większość chrześcijan nie potrafiłaby powiedzieć kim był Arminius, ani też wyjaśnić termin "arminianizm", to jednak wszyscy oni są zagorzałymi arminianami (zwolennikami Arminiusa).

Wg Wikipedii Jakub Arminius był przełożonym kościoła reformowanego w Amsterdamie i pracownikiem naukowym Uniwersytetu w Lejdzie, gdzie kierował katedrą teologii. Swoimi poglądami na temat predestynacji wprowadził zamieszanie i konflikt z władzami kościelnymi. Zakładał bowiem, że choć łaskę daje tylko Bóg, człowiek może ją przyjąć lub odrzucić. Tak więc to obdarzony wolną wolą człowiek decyduje, jaki będzie jego los w wieczności.

Po śmierci Arminiusa arminianie wystąpili z żądaniami uznania za poprawne głoszonych przez siebie tez, które streszczono w pięciu punktach (tzw. Pięć Artykułów Remonstrancji), w których wiele miejsca poświęcono w zagadnieniu ludzkiej wolności. Domagali się w nich odwołania decyzji synodu rotterdamskiego.

Główne tezy arminian:

1. Bóg pragnie zbawić każdego, kto zachowuje wiarę,
2. Jezus Chrystus umarł za wszystkich ludzi, choć korzystają z tego tylko ci, którzy Weń wierzą,
3. wiary nie można zdobyć samodzielnie, jest ona darem Ducha Św.,
4. łaskę traci się przez grzech,
5. wybranie przez Boga uzależnione jest ostatecznie od uczynków i wiary człowieka.

Poglądy Arminiusa ostatecznie potępiono na synodzie w Dortrechcie w 1619 roku i wtedy też zaczęły się prześladowania arminian. Pozbawiano ich urzędów, więziono i skazywano na wygnanie. Grupa arminian, którym udało się uciec zbiegła do Danii. Dopiero w 1630, gdy wydano edykt o tolerancji, arminianie mogli swobodnie wyznawać i propagować swe poglądy.

Czym różni się czysty kalwinizm arminianizmu? Była już o tym w artykule: 5 punktów Kalwinizmu i Arminianizmu

• > Kalwinizm zakłada całkowite a arminianizm częściowe zdeprawowanie. Całkowite zakłada, że ludzkość jest tak bardzo splamiona grzechem, że jest niezdolna do przyjścia do Boga z własnej woli. Częściowe zakłada, że choć ludzie są grzeszni, to mogą uwierzyć w Boga z własnej woli.
• > Kalwinizm uznaje bezwarunkowe a arminianizm warunkowe wybranie. Bezwarunkowe polega na tym, że Bóg wybiera ludzi, którym da zbawienie. Warunkowe uznaje, że Bóg wybiera, kto zostanie zbawiony, na podstawie swojej wcześniejszej wiedzy na temat tego, kto uwierzy w Chrystusa.
• > Kalwinizm uznaje częściowe a arminianizm całkowite zadośćuczynienie. Częściowe zadośćuczynienie mówi, że Jezus umarł na krzyżu jedynie za wybranych. Całkowite, że umarł za wszystkich.
• > Kalwinizm mówi o łasce, której nie można się oprzeć (kiedy Bóg powołuje kogoś do zbawienia, ta osoba na pewno zostanie zbawiona), natomiast arminianizm o łasce, którą można przyjąć, bądź odrzucić.
• > Kalwinizm naucza, że wierzący zachowają swoje zbawienie, arminianizm, że zbawienie jest warunkowe (muszą wytrwać).

Zatem kto ma rację? Uważam, że oba systemy nie potrafią do końca wyjaśnić tego, czego nie da się wytłumaczyć. Bóg jest całkowicie suwerenny i wie wszystko. Człowiek jest powołany do tego, by podjąć decyzję, czy uwierzy w Chrystusa i otrzyma zbawienie.