a szkoda,
bo ruch Purytan jest jednym z największych przejawów biblijnego chrześcijaństwa jaki ten świat kiedykolwiek widział.
Ruch purytan był źródłem wieloletniego konfliktu religijnego w Anglii, gdzie Kościół Anglikański po swoim "rozwodzie" z papiestwem przeżywał poważne wahania i balansował między praktykami katolickimi a protestanckimi (w zależności od tego kto w danej chwili zasiadał na tronie). Na przykład, za panowania królowej Marii I wielu protestantów zostało wypędzonych z kraju, a niejeden pastor skończył na stosie.
Po śmierci królowej Marii (krwawej Mary), królowa Elżbieta ponownie promuje protestantyzm, a do Anglii powracają wygnani wcześniej pastorzy, którzy (w międzyczasie) przeszli gruntowną edukację u boku Jana Kalwina. Długie lata panowania królowej Elżbiety (1558-1603) zapewniły rozkwit państwa i życia religijnego.
Purytanie pozostaną jednym z największych przejawów biblijnego chrześcijaństwa świat kiedykolwiek widział.
Purytanie pragnęli reformy Kościoła Anglii od wewnątrz poprzez oczyszczenie go z przesądów i tradycji katolickiej, oraz dzięki zwróceniu się ku Pismu Świętemu. Tymczasem tron objął król Jakub I który sprzeciwia się wysiłkom reformacyjnym Purytan z jednym wyjątkiem, a mianowicie, zezwala na drukowanie w roku 1611 (dziś już legendarnego wydania) Biblii zwanej od jego imienia "King James Version".
Pomimo trudności i prześladowań, część purytan była zdecydowana pracować cierpliwie na rzecz reform w Kościele Anglikańskim, część natomiast zniecierpliwiona powolnym tempem zmian, pragnąca radykalnie i bez przeszkód ze strony biskupów i króla realizować nauki Pisma Świętego (w dużej mierze są to młodzi, gorliwi chrześcijanie) stała się znana jako pielgrzymi.
Pielgrzymi czuli się zmuszeni, aby płynąć do Nowego Świata (Ameryki) i tam rozpocząć nowe, bogobojne życie, oparte na posłuszeństwie Bogu i Biblii, oraz budując kościół w którym rządzi nie człowiek lecz Bóg. Pielgrzymi w liczbie 102 dusz opuścił 6 września 1620 roku Plymouth. Dwa miesiące później Mayflower wylądował u brzegów Ameryki (więcej w artykule > Historia reformacji cz.22. Purytanie pielgrzymami.).
Pierwsza zima w Ameryce było bardzo trudna, ponad połowa pielgrzymów zmarła. Na szczęście, Indianie Wampanoag nauczyli pielgrzymów jak polować i łowić ryby, gdyby nie to, liczba ofiar byłaby znacznie wyższa.
Pielgrzymi rozpoczęli niezwykły "eksperyment", w którym Bóg i Biblia rządzi każdym aspektem życia człowieka.
Purytańska wizja życia rozszerzała zasady Jezusa Chrystusa na wszystkie aspekty życia i kultury. Nie istniał podział na to, co świeckie i na to, co duchowe. Wszystko od pracy do wypoczynku było święte i wszystko należało robić "jak dla Pana". Purytański kult zawierał świętowanie niedzieli (jako dnia szabatu) poprzez udział w nabożeństwie, którego głównym punktem było kazanie oparte na Słowie Bożym. Budynki zborowe nie posiadały witraży, obrazów i innych ozdób. A wspólne śpiewanie odbywało się bez akompaniamentu muzycznego.
Święta, takie jak Boże Narodzenie i Wielkanoc, nie były obchodzone ze względu na ich pogańskie korzenie, a niektórzy purytanie w swoim proteście posuwali się nawet do jawnej pracy w czasie Bożego Narodzenia.
Świecka filozofia, świeckie prawa i świecka władza, a także wszelkie objawy władzy duchowej (papież, biskupi) zostały odrzucone na rzecz radykalnego "biblikalizmu".
Społeczność Pielgrzymów cieszyła się wysokim wskaźnikiem alfabetyzacji (a było to przed "erą" edukacji publicznej) ze względu na powszechny homeschooling prowadzony w domach przez bogobojne matki, które posiadanie i kształcenie dzieci traktowały jako strategiczny element w oddawaniu chwały Bogu (więcej na temat > chrześcijańskiego homeschoolingu).
Pielgrzymi założyli Harvard College aby kształcić swoich duszpasterzy. Zasady Harvard College z roku 1646 głoszą, że każdy uczeń "bierze pod uwagę, że głównym celem jego życia i badań, jest poznanie Boga i Jezusa Chrystusa, który jest życiem wiecznym." Aby to osiągnąć, studenci Harvardu musieli studiować Biblię dwa razy na dobę. Purytańscy pastorzy i pisarze pozostają dzięki temu jednymi z najbardziej genialnych kaznodziei w historii kościoła. Wśród nich znajdują się takie giganty jak John Owen, Richard Baxter, John Bunyan i John Miltona.
W dzisiejszych czasach ludzie, którzy odmawiają sobie przyjemności i żyją ascetycznym, legalistycznym życiem sa powszechnie oskarżani o "purytańskość". Ale purytanie i pielgrzymi wbrew pozorom nie byli ascetami! Bardzo lubili czytać książki, tworzyć muzykę, pić piwo i rum, pływać, polować, wędkować, strzelać z luku i grać w kręgle. Pierwszym stałym budynkiem wzniesionym w Plymouth Rock był browar! A kościoły były znane z tego, że publicznie dyscyplinowały mężów, którzy nie spełniali miłosnych potrzeb swoich żon.
W ślady Purytan poszli tacy mężowie jak Jonathan Edwards i Charles Haddon Spurgeon.
Inne wpisy na temat purytan:
Historia reformacji cz.20. Kościół Anglikański.
Historia reformacji cz.21. Purytanizm.
Historia reformacji cz.22. Purytanie pielgrzymami.